فیقه

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من كچێكی بچۆله‌كه‌م هه‌یه‌ ئێستا ده‌مانه‌وێت لوتی بسمین بۆ ئه‌وه‌ی لوته‌وانه‌ی تێ بكه‌ین، ئایا حوكمی لووت سیمین چیه‌ له‌ ئیسلامدا ؟

پیاوان و ئافره‌تان خوای گه‌وره‌ ته‌واوی فه‌رمان وڕێگریه‌كانی به‌یه‌كسانی پێ ڕاگه‌یاندوون، له‌ هه‌ندێك كار وفه‌رماندا نه‌بێت كه‌ خوای گه‌وره‌ ڕه‌چاوی حاڵو ته‌ندروستی ئافره‌تانی كردووه‌ و هه‌ندێك له‌ عیباده‌ته‌كانی له‌سه‌ر سووك كردوون، به‌هه‌مان شێوه‌ به‌ له‌به‌رچاوگرتنی هه‌ندێك ئیعتبارات په‌روه‌ردگار جیاوازییه‌كی كه‌می كردووه‌ له‌ نێوان ئافره‌تان و پیاواندا، ئه‌ویش نه‌ك به‌وه‌ی خوانه‌خواسته‌ وا تێبگه‌ین كه‌ خوای گه‌وره‌ و ئاینی پیرۆزی ئیسلام سته‌میان كردبێت له‌ ئافره‌تان، نه‌خێر به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ به‌ڵكو له‌به‌ر ڕه‌چاوكردنی هه‌ندێك بارودۆخ جیاوازیه‌كی كه‌م ده‌بینرێت له‌ نێوان ئافره‌تان و پیاوان... ئه‌م بابه‌ته‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی ( ڕێزلێنانی ئافره‌ت له‌ ئیسلامد )، دانه‌ره‌كه‌ی شێخ موحه‌ممه‌د جه‌میل زینۆیه‌.

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ باس كردنی ئه‌حكامه‌كانی شتی دوزراوه‌وه‌ ، بۆیه‌ هه‌ركه‌سێك ئه‌گه‌ر شتێكى وون بووى نرخ دارى هه‌ڵگرت ئه‌وه‌ پێویسته‌ له‌سه‌رى بزانێ ئه‌وه‌ چىیه‌ و له‌ناو چى دایه‌و ژماره‌یشى چه‌نده.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئايا حوكمی ئه‌و كارت‌ ( بطاقة ) ـــانه‌ چیه‌ كه‌ هه‌ندێك له‌ بازاڕ و محله‌كان له‌ ووڵاتانی ئه‌وروپا ده‌یفرۆشن و پێی ده‌وترێت (Discount Card) واتا : كارتی داشكاندن، ئه‌و بازاڕانه‌ ئه‌و كارته‌ت پێ ده‌فرۆشێت به‌ (100) یۆرۆ، بۆ ئه‌وه‌ی هه‌رجارێك له‌و بازاڕه‌ یان له‌و محه‌لانه‌ كه‌لوپه‌لت كڕی داشكانێكت بۆ ده‌كات له‌و نرخه‌ی كه‌ به‌ كاڵاكه‌وه‌یه‌، ئه‌مه‌ش له‌ پێناو ئه‌وه‌ی كڕیاری زیاتر بۆ خۆی مسۆگه‌ر بكات له‌نێوان بازاڕه‌كانی تردا ؟

خوای گه‌وره‌ ته‌واوی دروستكراوه‌كانی به‌جنۆكه‌ و مرۆڤه‌كانه‌وه‌ بۆ ئامانجێكی گه‌وره‌ دروستكردووه‌ كه‌ ئه‌ویش به‌ندایه‌تی كردنی ڕاست ودروستی خوای گه‌وره‌یه‌، به‌ شێوه‌یه‌ك كه‌ ته‌نها ئه‌و بپه‌رستن و هیچ شه‌ریك وهاوه‌ڵێكی بۆ دانه‌نێن... ئه‌م بابه‌ته‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی ( ڕێزلێنانی ئافره‌ت له‌ ئیسلامد )، دانه‌ره‌كه‌ی شێخ موحه‌ممه‌د جه‌میل زینۆیه‌، لاپه‌ڕه‌ 25.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ محمد بن صالح العثیمین ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: سوپاس بۆ خوای گه‌وره‌ من كه‌سێكی خاوه‌ن خێزانم وماڵ وسه‌روه‌ت وسامانی خۆمم هه‌یه‌، وته‌نها كچێكم هه‌یه‌، له‌گه‌ڵ برایه‌ك و خوشكێكم له‌باوكه‌وه‌، كچه‌كه‌م حاڵ و گوزه‌رانی باشه‌، داوای لێكردووم هه‌رچی ماڵ وسامانم هه‌یه‌ و ئه‌وه‌شی به‌شی ئه‌وه‌ و تایبه‌ته‌ پێوه‌ی به‌ناوی مامه‌كه‌یه‌وه‌ كه‌ مه‌به‌ستم پێی براكه‌ی خۆمه‌ تۆماری بكه‌م، هه‌روه‌ها خوشكه‌كه‌شم هه‌ر ده‌یه‌وێت هه‌رچیم هه‌یه‌ بیكه‌م به‌ناوی براكه‌یه‌وه‌، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا من ژنێكی ترم هه‌یه‌، مه‌به‌ستم ئافره‌تێكی تره‌ جگه‌ له‌دایكی كچه‌كه‌مه‌، به‌ڵام هیچ منداڵێكم لێی نه‌بووه‌، و ئه‌وان خۆشیان لێی نایه‌ت، به‌ڵام من نامه‌وێت زوڵم وسته‌میش له‌و ئافره‌ته‌ بكه‌م، ترسی ئه‌وه‌شم هه‌یه‌ ئه‌گه‌ر ماڵ وخانوه‌كه‌م بكه‌م به‌ناوی براكه‌مه‌وه‌، خۆم وژنه‌كه‌م له‌ خانوه‌كه‌ ده‌ربكات، داواكارم لێتان ڕێنومایم بكه‌ن بۆ كارێكی چاك وخێردار ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من كه‌سێكم له‌ بواری عه‌قارات ( زه‌وی و خانوو به‌ره‌)دا كار ده‌كه‌م و سه‌رمایه‌ی خۆم و چه‌ند كه‌سێكیشم خستوه‌ته‌ گه‌ڕه‌وه‌، زۆر جاریش كاره‌كانم له‌گه‌ڵ به‌ڵێنده‌ره‌كاندایه‌، به‌تایبه‌تی بۆ دروستكردنی باڵه‌خانه‌ ویه‌كه‌كانی نیشته‌جێ بوون، به‌و پێیه‌ی كه‌ له‌ قانوندا بڕگه‌یه‌ك هه‌یه‌ پێی ده‌وترێت( الشرط الجزائي ) چۆنیه‌تیه‌كه‌یش به‌م شێوه‌یه‌یه‌، من كاتێك گرێ به‌ستێك له‌گه‌ڵ به‌ڵێنده‌رێكدا ده‌به‌ستم بۆ دروستكردنی چه‌ند یه‌كه‌یه‌كی نیشته‌جێ بوون كه‌ به‌ ماوه‌ی ساڵێك بۆم ته‌واو بكات، ئه‌گه‌ر هاتوو له‌و ماوه‌یه‌دا دروست نه‌كرد و دواكه‌وت له‌ماوه‌كه‌ی خۆی، من بۆ هه‌ر ڕۆژێك دواكه‌وتن بڕی (1000) هه‌زار دۆلاری لێ بسێنم، ئایا ئه‌م بڕه‌ پاره‌یه‌ی كه‌ لێی ده‌سێنم دروسته‌ ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د صاڵح المنجد، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ سێ ڕۆژی مانگی شه‌وال بگرێت له‌ هه‌مان كاتدا نیه‌تی گرتنی ڕۆژووی ڕۆژه‌ سپیه‌كان ( الایام البیض ) بهێنێت، ئایا فه‌زڵێ هه‌ردووكیان به‌ده‌ست ده‌هێنێت ؟

مەسەلەی میراتی ئافرەت یەكێكە لەو مەسەلانەی كە نەیارانی ئایینی ئیسلام بە حیسابی خۆیان كردوویانە بە بەڵگەی بە كەم سەیركردنی ئیسلام بۆ ئافرەت و ڕێز لێ‌ نەگرتنی، وە لە ڕۆژنامە و گۆڤار و تەلەفزیۆنەكانەوە بانگەشەی ئەوە دەكەن و ئەوە بە گوێی ئافرەتاندا دەچرپێنن كە ئیسلام لە مەسەلەی میراتیدا ستەمی لە ئافرەت كردووە، بێگومان ئەو كەسانە بە هەڵە تێگەیشتوون.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من كوردێكی نیشته‌جێی ووڵاتی به‌ریطانیام، ڕۆژی ده‌یه‌می ڕه‌مه‌زان به‌ فڕۆكه‌ له‌ فڕۆكه‌خانه‌ی شاری له‌نده‌نه‌وه‌‌ سه‌فه‌رم كرده‌وه‌ بۆ سلێمانی، نیو كاتژمێر پێش به‌ربانگ كردنه‌وه‌ فڕۆكه‌كه‌مان هه‌ڵفڕی به‌ره‌و سلێمانی، نیو كاتژمێر پاش ئه‌وه‌ له‌ له‌نده‌ن كاتی به‌ربانگ كردنه‌وه‌ بوو، به‌ڵام ئێمه‌ له‌ناو فڕۆكه‌كه‌دا هێشتا خۆرمان ده‌بینی و تا سێ كاتژمێریش هه‌ر خۆر لای ئیمه‌ ئاوا نه‌بوو، تا له‌ فڕۆكه‌خانه‌ی سلێمانی دابه‌زین ئه‌وجا تازه‌ بانگی ئێواره‌ی دابوو، من تێرامابووم، نه‌مده‌زانی به‌كاتی چی ووڵاتێك ڕۆژوه‌كه‌م بشكێنم به‌ كاتی به‌ریطانیا یان به‌كاتی كوردستان؟ وڵاممان بده‌نه‌وه‌ خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌ ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئه‌گه‌ر كه‌سێك به‌ڕۆژوو بێت و له‌سه‌ر شاخی هه‌ورامان یان له‌سه‌ر چیای قه‌ندیل یان له‌ناو باڵه‌خانه‌یه‌كی زۆر به‌رز بێت، له‌و كاته‌دا خه‌ڵكی ناو شاره‌كان به‌ كاتی دیاریكراوی سلێمانی یان هه‌ولێر ڕۆژوو ده‌شكێنن، به‌ڵام لای ئه‌و كه‌سه‌ له‌به‌ر به‌رزی جێگاكه‌ی هێشتا خۆر به‌ته‌واوی ئاوا نه‌بووه‌، ئایا به‌كاتی كوێ وچۆن ڕۆژووه‌كه‌ی بشكێنێت؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئێمه كومه‌لێك موسولمان له باكووري ئه‌وروپا له فينله‌ندا ده‌ژين، مانگی ره‌مه‌زانی پيروز ليره ٢١ ساعه‌ته‌ له‌هه‌ندێك جيگاش ٢٣ ساعه‌ته، ئێمه‌ به‌كاتی مه‌كه‌ی موكه‌ره‌مه به‌روژوو ده‌بين چونكه‌ گوێمان له‌هه‌ندێك فه‌تواي مسولمانان بوو وه‌ زانایانی موسولمان ته‌نانه‌ت ماموستا نه‌جمه‌دين له‌ئه‌م بابه‌ته قسه‌ی كردووه كه‌ به‌كاتی مه‌ككه‌ی موكه‌ڕه‌مه به‌روژو بين، هه‌نديك موسولمان روژانه له ٨ ساعه‌ت بو ١٢ يان ١٤ ساعه‌ت ده‌بێت ئيش بكه‌ن ، به‌واتايه‌كی ديكه مه‌جالي يه‌ك جار نان خواردنيشمان هه‌يه، ئايا هيچ كيشه‌یه‌كی شه‌رعی هه‌يه بو ئيمه يان ئايا دروسته ئيمه به‌كاتی مه‌ككه‌ی موكه‌ره‌مه به‌روژو بين ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ محمد بن صالح العثیمین، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: خوای گه‌وره‌ له‌به‌رچی ڕۆژووی تایبه‌ت كردووه‌ به‌ خۆیه‌وه‌ ؟

ئه‌م وتاره‌ باسی فه‌زڵ و چۆنیه‌تی شه‌و نوێژی پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم ده‌كات.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: حوكمی چاره‌سه‌كردنی نه‌خۆش، ئایا له‌ بنه‌مادا چاره‌سه‌ركدنی نه‌خۆش واجبه‌ ؟ ئه‌گه‌ر واجب نیه‌ ئه‌گه‌ر پزیشكێك له‌به‌ر هه‌ر هۆیه‌كی شه‌خصی بێت نه‌شته‌رگه‌ریه‌كی ئه‌نجام نه‌دا بۆ نه‌خۆشێك ئایا گوناهبار ده‌بێت؟ ئه‌گه‌ر پزیشكی تر هه‌بێت یاخود نه‌بێت ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: من خوێندكاری كۆلێژی پزیشكیم له‌ زانكۆی ئه‌زهه‌ر، پێداچوونه‌وه‌ی وانه‌كان وئاماده‌كردنیان كات وهه‌وڵ وكۆششێكی زۆری ده‌وێت لێم، هه‌لیش بۆ فێربوونی ئاینی پیرۆزی ئیسلام له‌به‌رده‌مدا زۆر كه‌مه‌، ئایا به‌ چ شێوه‌یه‌ك وانه‌ خوێندن و هه‌وڵ وكۆششه‌كانم بكه‌م به‌ ( عباده‌ت ) بۆ خوای گه‌وره‌ ؟ بۆ ئه‌وه‌ی خوای گه‌وره‌ش منه‌ت وبه‌ره‌كه‌تی خۆی برژێنێت به‌سه‌رمدا، وده‌رگاكانی زانست وزانیاری وته‌وفیقی خۆیم به‌سه‌ردا بكاته‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ی له‌پاشه‌ڕۆژدا خوێندكارێ سوود به‌خش بم بۆ موسڵمانان و به‌هێزكردنی هه‌یبه‌تیان؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عبد العزیز بن باز ڕه‌حمه‌تی خوای لێبێت، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: تێبینم كردووه‌ كه‌ له‌ كوڵێژی پزیشكی زانكۆی قاهره‌ جێگایه‌كی تایبه‌ت هه‌یه‌ كه‌ لاشه‌ی كۆمه‌ڵێك له‌ مردووی پیاوان و ئافره‌تان و مناڵانی تێدا توێ ( تشریح ) ده‌كرێت، ولاشه‌كانیان تێدا پارچه‌ پارچه‌ ده‌كرێت به‌مه‌به‌ستی وانه‌ خوێندن له‌سری و فێركردنی خوێندكاران، ئایا له‌ لایه‌نی شه‌رعیه‌كه‌یه‌وه‌ ئه‌م كاره‌ له‌به‌ر پێویستی كارێكی دروسته‌، به‌تایبه‌تی توێكردنی لاشه‌ی پیاوان له‌ لایه‌ن ئافره‌تانه‌وه‌، یان توێكردنی لاشه‌ی ئافره‌تان له‌ لایه‌ن پیاوانه‌وه‌، وه‌ ئایا پارچه‌ پارچه‌كردنی ئه‌ندامه‌كانی لاشه‌ی مردوو دروسته‌ ؟ خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌ .؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عبد العزیز بن باز ڕه‌حمه‌تی خوای لێبێت، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: حوكمی مانه‌وه‌ی شوێنه‌واری خاڵ له‌سه‌ر لاشه‌ پاش زانینی حوكمی حه‌رامیه‌كه‌ی، وه‌ له‌ باره‌ی مانه‌وه‌ی ددانی ئاڵتون كه‌ كه‌سێكی موسڵمان بۆ خۆی دانبێت له‌ كاتێكدا ئاگاداری حوكمه‌كه‌ی نه‌بووبێت ؟

ئه‌م وتاره‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی« تكريم المرأة في الإسلام »، دانه‌ره‌كه‌ی شێخ موحه‌مه‌د جه‌میل زینۆیه‌ ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت، لاپه‌ڕه‌: 18، باسی چاره‌سه‌ری ئه‌و ژنه‌ی سه‌رپێچی پیاوه‌كه‌ی ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی قورئانی پیرۆزه‌وه‌، كه‌ خوای گه‌وره‌ چه‌ند چاره‌سه‌ریه‌كی یه‌ك له‌دوای یه‌كی به‌ شێوه‌ی پله‌به‌ندی بۆ ئه‌م مه‌سئه‌له‌یه‌ داناوه‌ كه‌ بریتیه‌ له‌م قوناغانه‌: یه‌كه‌م: ئامۆژگاری. دووه‌م: نه‌خه‌وتن وسه‌رجێی نه‌كردن له‌گه‌ڵیدا. سێهه‌م: لێدانێكی سووك. چواره‌م: دانانی لیژنه‌یه‌ك بۆ ئاشته‌وای كردن یان بۆ جیابوونه‌وه.

له‌م ووتاره‌ مامۆستا عه‌لی به‌ كورتی باسی چۆنیه‌تی غوسل ده‌ركردن ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی سوننه‌تی پێغه‌مبه‌ری خواوه‌ صلی الله علیه وسلم...