ئەقىدە

ئاپتۇر ماقالىسىدا ئۇھۇد غازىتىنىڭ تارىخى، ئىسلام دىنىدىكى ئورنى ۋە ئەھمىيىتى، شۇنداقلا مۇسۇلماننىڭ بىلىۋېلىشى ۋە ئىجتىمائىي ھاياتىدا ئۆرنەك قىلىشى زۆرۈر دەپ قارالغان، ئىبرەتلىك ساۋاقلارنى ئوقۇرمەنلەرگە تەپسىلى يورۇتۇپ بېرىدۇ.

ھەدىس شەرىپتە مۇنداق دېيىلگەن «جانابى ئاللاھ ھەر كۈنى كېچىنىڭ ئۈچتىن بىر قىسمىنىڭ ئاخىرقى قىسمىدا زېمىن ئاسمىنىغا چۈشىدۇ»، كېچىنىڭ ئاخىرقى ئۈچتىن بىر قىسمى قاچان باشلىنىپ، قايسى ۋاقىتتا ئاخىرلىشىدۇ؟ كېچە ئوخشاش بولمىغان دۆلەتلەردە ئاللاھنىڭ زېمىن ئاسمىنىغا بىر ۋاقىتتا چۈشىشىنى قانداق چۈشىنىمىز؟ .

ئاللاھ يولىدا شېھىت بولغان كىشىگە ئاخىرەتتە 72ھۆر-پەرىنىڭ بېرىلىشىدىكى ھېكمەت نېمە؟ بۇ ساننى بېكىتىشتىن نېمە مەقسەت قىلىنىدۇ؟. شېھىت قىيامەت كۈنى ئۆز ئائىلىسىدىن 70 كىشىگە شاپائەت قىلىشقا رۇخسەت بېرىلەمدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمىز؟.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 27/10/1430ھـ/2009-يىلى10-ئاينىڭ16-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبىنى پەزىلەتلىك شەيخ ھۈسەيىن ئىبنى ئابدۇلئەزىز ئال-شەيخ سۆزلىگەن. خۇتبىدا سۇخەنچىلىكنىڭ شەخس ۋە جەمئىيەتكە بولىدىغان يامان تەسىرى، سۇخەنچىلىك سەلبىي تەسىر جەھەتتە سىھىردىنمۇ ئاكتىپ ئىكەنلىكى، مۇسۇلماننىڭ سۇخەنچىلىككە ئوخشاش ناچار ئەخلاقلاردىن ساقلىنىشىنىڭ مۇھىملىقى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلىدۇ.

تاماكا چېكىشنىڭ ئىسلام پرىنسىپىدا چەكلىنىشىدىكى ئاساسلىق سەۋەپ نېمە؟

ئەگەر بىراۋغا ئائىلە تەرىپىدىن، سەن پەقەت قۇرئانغىلا ئەگىشىشىڭ كېرەك، سۈننەتكە ئەگىشىشنىڭ ئەھمىيىتى يوق دېيىلسە، ئوتتۇرىدىكى قىسىنچىلىق ۋە پىتنىنى ئازايتىش ئۈچۈن، ئائىلە مۇناسىۋىتىنى كۆزدە تۇتۇپ ئۇلارغا سالام بەرسە، ھېيت بايراملاردا ئۇلارنى قۇتلۇقلىسا بولامدۇ؟.

مىنىڭ بىر سوئالىم بولۇپ سوراشتىن خىجىل بولۇۋاتىمەن، لېكىن يېڭىدىن مۇسۇلمان بولغان بىر دوستۇم مەندىن بۇ سوئالغا جاۋاپ تەلەپ قىلدى، مەندە قۇرئان-ھەدىستىن دەلىللەپ ئۇ دوستۇمنى قانائەتلەندۇرەلىگۇدەك ئاساس يوق، ماڭا ياردەم قىلىشىڭلارنى سورايمەن. ئەگەر سوئالىم مۇناسىپ بولماي قالسا ئاللاھنىڭ ئەپۇ قىلىشىنى سورايمەن. لېكىن مۇسۇلمان بولۇش سۈپىتىمىز بىلەن ئېلىم تەلەپ قىلىشتىن خىجىل بولماسلىقىمىز لازىم. ئۇ دوستۇمنىڭ سوئالى: ئانانىزم قىلىش(قولى بىلەن لەززەتلىنىش)قا ئىسلام دىنىدا قانداق قارايدۇ؟ ۋە ئۇنىڭدىن قۇتۇلۇشنىڭ ئۈنۈملۈك چارىسى قانداق؟.

مەن ئىنسان ئۆلگەندىن كېيىن، ئاڭلىمايدۇ، بەدىنى تۇپراققا ئايلىنىپ كېتىدۇ دەپ ئويلايتتىم. لېكىن  قەبرە ئازابى بارلىقى توغرىسىدا ھەدىسلەرنى كۆردۈم، بۇ دېگەنلىك ئىنسان ئۆلگەندىن بەدەن سېزىمچانلىقىنى يوقاتمايدۇ دېگەنلىكمۇ؟ قۇرئان كەرىمدە شېھىتلەر ئۆلمەيدۇ دېيىلگەن. ئىمام مۇسلىم رىۋايەت قىلغان بىر ھەدىستە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئەبۇ جەھىل، ئۇمەييە ۋە باشقا كاپىرلارنىڭ جەسەتلىرىگە خىتاپ قىلغاندا، ئۆمەر ئىبنى خەتتاب: ئۆلۈكلەر قانداق ئاڭلىيالايدۇ؟ دەپ سورىغاندا، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇلارنىڭ گەپنى ئاڭلايدىغانلىقى ئەمما جاۋاب قايتۇرالمايدىغانلىقىنى ئېيتقان، مېنىڭ زېھنىمدا چۈشىنىكسىز بولغان بۇ سوئاللارغا تەپسىلى جاۋاب بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

ئاپتور ماقالىسىدا دەججالنىڭ چىقىشى ۋە پىتنىلىرى توغرىسىدا ئانالىز ئىلىپ بېرىپ، جەمئىيىتىمىزدىكى ئىمانسىزلىق، پىتنە-پاسات ۋە ئەخلاقسىزلىققا ئوخشىغان ئىشلارنى دەججالنىڭ چىقىشى بىلەن باغلاپ چۈشەنچە بېرىدۇ. دەججالنىڭ زېمىن يۈزىدىكى ئەڭ چوڭ پىتنە ئىكەنلىكى، مۇسۇلماننىڭ ھەرۋاقىت ئاللاھقا سىغىنىپ ئۇنىڭ پىتنىسىدىن پاناھ تىلەشنىڭ مۇھىملىقى، مۇسۇلماننىڭ ساغلام ئەقىدىدە مۇستەھكەم تۇرۇپ، رەسۇلۇللاھنىڭ سۈننىتىگە ئەمەل قىلىشى دەججالغا ئوخشاش مەلئۇنلارنىڭ پىتنىلىرىدىن ساقلاپ، ئاللاھنىڭ رازىلىقىنى قازىنىشتا تۈرتكۈلۈك رول ئوينايدىغانلىقى توغرىسىدا مۇھىم مەلۇماتلارنى ھۆزۈرۈڭلارغا سۇنىدۇ.

«ئامانەت ۋە خىيانەت» ناملىق بۇ ئاۋازلىق ئەسەردە مۇسۇلماننىڭ ئەخلاقلىنىشى ۋە چەكلىنىشى مۇھىم بولغان ئىشلاردىن، ئامانەت ۋە ئۇنىڭ پەزىلىتى، ئىبادەتتىكى ئامانەت، خىزمەت ۋە تىجارەتتىكى ئامانەت، ئامانەتكە خىيانەت قىلماسلىق ۋە ئۇنىڭ پەزلى، خىيانەت ۋە خىيانەت قىلغۇچىغا ئاللاھ تەرىپىدىن بېرىلىدىغان جازا، مۇسۇلماننىڭ ئامانەتدارلىق بىلەن سۈپەتلىنىشى ئىماننىڭ تەقەززاسى ئىكەنلىكى توغرىسىدا مۇھىم مەلۇماتلار ھۆزۈرۈڭلاردا.

جانابى ئاللاھنى ئاسماندا دەپ ئېتىقات قىلىشنىڭ مەنىسى ئاللاھنىڭ ئەرشى يەتتىنچى قەۋەت ئاسماننىڭ ئۈستىدە دېگەنلىكنى بىلدۈرەمدۇ؟ بۇ ھەقتە تەپسىلى چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.

بۇ كىتاپ ئىمام ئىبنى قەييىم ئەلجەۋزىييە رەھمەتۇللاھى ئەلەيھىنىڭ «مەدارىجۇسسالىكىين»ناملىق ئەسىرىدىن "مۇناپىقلىق" دېگەن بۆلۈمنىڭ تەرجىمىسى بولۇپ، ئاپتور ئەسىرىدە مۇناپىقلىقنىڭ شەخس ۋە جەمئىيەتكە كەلتۈرىدىغان خەتىرى، مۇناپىقلىقنىڭ تۈرلىرى، مۇناپىقنىڭ سۈپەتلىرى، شۇنداقلا ئەقىدىسىگە، مىللىتىگە، ۋەتىنىگە خائىنلىق قىلغان مۇناپىقلار دۇنيادا خار بولسا، ئاخىرەتتە ئاللاھنىڭ دەھشەتلىك ئازابىغا ئۇچرايدىغانلىقى توغرىسىدا قۇرئان ۋە سۈننەت روھى بىلەن تەپسىلى چۇشەنچە بېرىدۇ.

«ئېھسان ۋە ئۇنىڭ ئىنسان ھاياتىدىكى رولى» ناملىق بۇ ئاۋازلىق ئەسەر، ئېھساننىڭ ئەھمىيىتى ۋە ئۇنى قانداق چۈشىنىشىمىز كېرەكلىكى، ئېھسان ۋە ئۇنىڭ ئەخلاق بىلەن بولغان ئالاقىسى ۋە ئۇنىڭ تۈرلىرى قاتارلىق مۇھىم مەلۇماتلارنى قۇرئان ۋە سۈننەت نۇرى ئاستىدا ئاڭلىغۇچىلارغا ئوچۇق يورۇتۇپ بېرىدۇ.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 5/6/1430ھـ 2009-يىلى05-ئاينىڭ 29-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ ئەلى ئىبنى ئابدۇرەھمان ئەلھۇزەيپى سۆزلىگەن، خۇتبىدا ئىنسانلارنىڭ بىدئەت ۋە ھاۋايى-ھەۋەسگە ئەگىشىشى ئىسلام دىنىنىڭ تاشقى كۆرۈنىشىنى خۇنۇكلاشتۇرۇپلا قالماستىن، ئۇلارنى دۇنيا-ئاخىرەتتە رەسۋالىققا يۈزلەندۇرىدىغانلىقى، ئىنسان بىدئەت ۋە چەكلەنگەن ئىشلاردىن ساقلىنىش ئۈچۈن، بىلىم ئىلىشى ۋە بىلگىنىگە ئەمەل قىلىشى تەقەززا قىلىنىدىغانلىقى توغرىسىدا قىممەتلىك تەۋسىيەلەرنى قىلىدۇ.

«سۇراقە ئىبنى مالىك كىم؟» ناملىق بۇ ئاۋازلىق ئەسەر پارىس ئىمپېرىيە پادىشاھىنىڭ تاجىنى كىيىشكە مۇيەسسەر بولغان ھۆرمەتلىك ساھابە سۇراقە ئىبنى مالىك رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ ئىسلامدىن ئىلگىرى ۋە كېيىنكى ھاياتى، ئىسلامغا كېرىشى، ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ تەرىپىدىن ھۆرمەتكە سازاۋەر بولۇپ تارتۇقلىنىشى قاتارلىق مۇھىم مەلۇماتلار ھوزۇرۇڭلاردا.

«ئەبۇ زەر ئەلغەپپارى بىلەن تونۇشىۋېلىڭ » ناملىق بۇ ئاۋازلىق ئەسەردە جەڭگىۋار سەھابە جۇندۇ ئىبنى جۇنادە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ ئائىلە كېلىپ چىقىشى، ئىسلامنى قوبۇل قىلىشى، دىن تارقىتىش يولىدا كۆرسەتكەن تۆھپىلىرى ۋە تۆلىگەن بەدەللىرى، رەسۇلۇللاھنى ياخشى كۆرۈشى، زاھىتلىق ۋە تەقۋادارلىقى، ۋاپاتى قاتارلىق مۇھىم مەلۇماتلار ھوزۇرۇڭلاردا.

بۇ مەككە مۇكەررەمە ھەرەم مەسچىتىنىڭ 28/4/1430ھـ 2009-يىلى04-ئاينىڭ 24-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسىنىڭ قىسقىچە مەزمۇنى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ دوكتۇر ئابدۇراھمان ئىبنى ئابدۇلئەزىز سۇدەيس سۆزلىگەن. خۇتبىدا يالغانچىلىقنىڭ شەخس ۋە ئىجتىمائىي جەمئىيەتكە بولىدىغان يامان تەسىرى، يالغانچىلىقنىڭ ئاقىۋىتىدىن كېلىپ چىقىدىغان زىيانلار، مۇسۇلمان ھەرقانداق ۋەزىيەت ئاستىدا كاززاپلىقتىن يىراق بولۇشىنىڭ مۇھىملىقى توغرىسىدا قۇرئان ۋە سۈننەت نۇرى ئاستىدا مۇھىم مەسىلىلەرنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 21/4/1430 ھـ / 2009-يىلى04-ئاينىڭ 17-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسىنىڭ ئومۇمى مەزمۇنى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ ئابدۇلمۇھسىن ئىبنى قاسىم سۆزلىگەن. خۇتبىدا كېچە، ئاللاھنىڭ بارلىقى ۋە بىرلىكى چەكسىز كۈچ-قۇدرەتكە ئىگە زاتلىقىغا دالالەت قىلىدىغان ۋاقىت ئىكەنلىكى، كېچىنىڭ يارىتىلىشى توغرىسىدا پىكىر يۇرگۇزۇش يەككە-يىگانە ئاللاھقىلا ئىبادەت قىلىشنى تەقەززا قىلىدىغانلىقى، كېچىدە قىلىنغان نەپلە ئىبادەتلەرنىڭ پەزىلەتلىرى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلىدۇ.

ھازىرقى جەمئىيەتتە زىنا قىلغۇچى ئەر ۋە زىنا قىلغۇچى ئايال ئۈستىدىن تۆت نەپەر گۇۋاھچىنى قانداق تەييارلايمىز؟، ئۇلارنىڭ زىنا قىلغانلىقىنى قانداق مۇقىملاشتۇرىمىز؟، مۇسۇلمان ياشلىرىغا زىنادىن ئىبارەت بولغان قەبىھ قىلمىش توغرىسىدا قانداق نەسىھەت قىلىمىز؟.

سەئد ئىبنى ئەبى ۋەققاس كىم؟ ناملىق بۇ ئاۋازلىق ئەسەر ھۆرمەتكە سازاۋەر ساھابە سەئد ئىبنى ئەبى ۋەققاس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ ھاياتىدىن ئارىيە بولۇپ، ئۇنىڭ ئىسلامغا كېرىشى، ئىسلامغا كىرگەندىن كېيىن ئائىلىسى تەرىپىدىن ھەر-خىل ئاۋارىچىلىقلارغا ئۇچرىشى، ئاللاھنىڭ دىنىنى تارقىتىش يولىدا كۆرسەتكەن تىرىشچانلىقى ۋە جەڭگىۋارلىقى، ۋاپاتى قاتارلىق تەربىۋىيى ئەھمىيىتى بولغان مۇھىم ئۇچۇرلار ھۆزۈرۈڭلاردا.