په‌رتوكه‌كان

واتای تاغووت دانه‌ره‌كه‌ی شه‌یخی ئیسلام موحه‌ممه‌د كوڕی عبد الوهابه‌ ڕه‌حمه‌تی خوای لێبێت ، وه‌ شێخی پایه‌ به‌رز ساڵح الفوزان شه‌رحی كردوه‌، وه‌ برای به‌ڕێز ئاكۆ جه‌لیل كه‌ریم وه‌ریگڕاوه‌ته‌وه‌ سه‌ر زمانی كوردی .

ئه‌م په‌رتوكه‌ به‌ زمانی كرمانجیه‌ وبریتیه‌ له‌ زیانیاری به‌سوود ده‌رباره‌ی ژیانی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلّم وخێزان ومنداڵه‌كانی.

خوای گه‌وره‌ له‌ نێو هه‌موو زمانه‌كانی مرۆڤایه‌تیدا زمانی عه‌ره‌بی هه‌ڵبژاردوه‌ بۆ گه‌یاندنی په‌یامه‌كه‌ی به‌سه‌رجه‌م ئاده‌میزاده‌كان. وه‌ ئێمه‌ی موسڵمانی كورد پێویسته‌ به‌رگری بكه‌یین له‌م زمانه‌و خۆشمان بوێیت چونكه‌ په‌یوه‌ندی هه‌یه‌ به‌ دینه‌كه‌مانه‌وه‌ كه‌ ئاینی پێرۆزی ئیسلامه‌.

زانایێن ئاینی، خودێ ژوان رازبیێت موزیكا حه‌رامكرین ب چه‌ند به‌ڵگان ژ قورئانا پیرۆز وچه‌ند حه‌دیسێت پێغه‌مبه‌ری سلاڤ لێ بن وگوتنێن ئمام وپێش چو ویێن ڤێ ئوممه‌تێ یێن چاك.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی سیفاتی ئه‌وانه‌ی كه‌ خوای په‌روه‌ردگار خۆشیانی ده‌وێت ده‌كات.

هه‌ركه‌سێك گومان و دوو دڵی هه‌یه‌ له‌ حه‌رامی گۆرانی و مۆسیقا، ئه‌وا با گومانه‌كه‌ی لابدات و فه‌رمایشته‌كه‌ی خوای په‌روه‌ردگار وه‌ربگرێت و دوو دڵی نه‌مێنێت، له‌ حه‌رامێتیدا، چونكه‌ به‌ دڵنیایی ئایه‌تی قورئان و فه‌رمووده‌ی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم زۆر هاتووه‌ له‌سه‌ر حه‌رامی و گوێگرتن لێی.

ده‌سته‌ی هوشیاری ئیسلامی له‌حه‌ج به‌خته‌وه‌ره‌ كه‌ ئه‌م ڕێبه‌ره‌ پێشكه‌ش به‌ حاجیانی ماڵی خوا بكات كه‌ بریتیه‌ له‌ ساده‌ و سانا ترین و پوخته‌ ترین حوكمه‌كانی حه‌ج و عومره‌.

ئه‌م كتێبه‌ بریتیه‌ له‌ ٢٠ ئامۆژگاری وه‌ر گیراوه‌ له‌ قورئانی پیرۆز وسوننه‌تی پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم بۆ طالبی ڕێگای نه‌جات

ئاماده‌كردنی: احسان برهان الدین ئه‌م بابه‌ته‌ باسی گرنگی نوێژی به‌یانی ده‌كات له‌ مزگه‌وت؛ چونكه‌ ئه‌گه‌ر ته‌ماشای‌ حاڵى مزگه‌وته‌كان و ئه‌وانه‌ى كه‌ نوێژى تێدا ده‌كه‌ن، به‌تایبه‌تیش ته‌ماشاى نوێژى به‌یانیان بكه‌یت‌، تووشى سه‌رسورِمان ده‌بیت، ژماره‌یه‌كى كه‌مى لێیه‌ و جارى وایش هه‌یه‌ له‌سه‌ر په‌نجه‌كانى ده‌ست ده‌ژمێردرێن.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی ژیانی پێشه‌وا موحه‌مه‌دی كوڕی عه‌بدولوه‌هاب ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ ده‌كات وهه‌روه‌ها باسی بانگه‌وازه‌كه‌ی ده‌كات له‌سه‌ره‌تای ده‌ست پێكردنیه‌وه‌ تا كۆتایی ژیانی.

ئه‌م بابه‌ته‌ له‌ لایه‌ن مامۆستای به‌ڕێز احسان برهان الدین ئاماده‌كراوه‌، وه‌ باسی مه‌ناسكی حه‌ج و عومره‌ ده‌كات هه‌نگاو به‌ هه‌نگاو به‌ شێوه‌یه‌كی زۆر ئاسان...

ئه‌م نووسراوه‌ی به‌رده‌ستتان كه‌ هه‌م ئاماده‌كردنه‌و هه‌م نووسین و هه‌م وه‌رگێردراوه‌ له‌ بڵاوكه‌ره‌وه‌كانی سایتی ده‌نگی ئیسلامه‌، زۆر لایه‌نی گرنگی به‌ خۆوه‌ گرتووه‌و وه‌ڵامگه‌لێكی زۆر پرسیارو ڕه‌واندنه‌وه‌ی زۆر ته‌مومژی له‌ خۆی گرێداوه‌، كه‌ تاسه‌و تێنوێتی زۆرێك له‌ مسوڵمانانی شكاندووه‌ و له‌ هیزرو بیری ناحاڵیانی هه‌ڵپێچاوه‌و هه‌قیقه‌ت و ماهییه‌تی ئه‌م دینه‌ی وه‌ك خۆ نیشان داوه‌، جگه‌ له‌وه‌ ڕه‌واندنه‌وه‌ی زۆر دووكه‌ڵی ڕه‌شی نه‌فامی له‌سه‌ر ڕه‌فتارو گوفتاری خه‌ڵكێكی بێئاگا له‌ خه‌ته‌ پانه‌گه‌ی ئیسلام و هه‌قیقه‌ت و ڕاستییه‌تی ئه‌م ئایینه‌ پاكه‌ی ئیسلامی له‌ خۆگرتووه‌، كه‌ له‌ ژێرناونیشانی فێڵه‌كانی شه‌یتاندا ئاماژه‌م به‌ چه‌ند مه‌سه‌له‌یه‌كی گرنگ داوه‌، له‌وانه‌: 1. هه‌قیقه‌تی شه‌یتان 2. مه‌سه‌له‌ی زیاره‌تی گۆڕه‌كان 3. مه‌سه‌له‌ی بوونی گۆڕ له‌ مزگه‌وه‌ته‌كان 4. مه‌سه‌له‌ی دوعاو پاڕانه‌وه‌ له‌ سه‌ر گۆڕه‌كان 5. حوكمی مۆسیقا 6. به‌ڵای وه‌سوه‌سه‌كان 7. سۆفیگه‌رێتی 8. پاڕانه‌وه‌ له‌ مردوو 9. نیكاحی ماره‌به‌جاش 10. نیكاحی سیغه‌ 11. ته‌ڵاقی سێبه‌سێ‌ 12. شه‌یتان كێ له‌ خشته‌ ده‌بات؟ 13. هه‌نگاوه‌كانی شه‌یتان له‌ دژایه‌تی كردن و فریودانی به‌نده‌كان 14. ده‌روازه‌ی له‌ خشته‌ بردنی به‌نده‌كان 15. چۆن ڕووبه‌ڕووی شه‌یتان ببینه‌وه‌؟ 16. له‌ كۆتاییدا: حیكمه‌تی فه‌راهه‌م (خلق) کردنی شه‌یتان..

ئایینی‌ پیرۆزی ‌ئیسلام ـ به‌ر له‌وه‌ی ‌رۆژئاوا بێت و داكۆكی ‌له مافه‌كانی ‌مرۆڤ بكات جا چ له‌لایه‌ن " رێكخراوی ‌نه‌ته‌وه ‌یه‌كگرتووه‌كان " (منظمة الأمم المتحدة) بێت، یان له‌هه‌ر رێكخراو و ده‌زگایه‌كی‌تر بێت ـ پێش چوارده ‌سه‌ده ‌زیاتر داكۆكی ‌له‌ مافه‌كانی ‌مرۆڤ كردووه‌و رێزی ‌لێگرتووه‌.

خوشك وبرایانی به‌ڕێز وخۆشه‌ویست بانگه‌وازكردن بۆلای خوای گه‌وره‌ ومیهره‌بان پله‌ وپایه‌یه‌كی گه‌وره‌ وبه‌رز وبه‌ڕێزی هه‌یه‌ له‌ئاینی پیرۆزی ئیسلامدا، چونكه‌ كار وپیشه‌ی پێغه‌مبه‌رانی خۆشه‌ویستی خودا بووه‌‌ ( علیهم السلام )... خۆشه‌ویستان ئه‌م نامیلكه‌یه‌ به‌ زمانی شیرینی كوردی ده‌خه‌ینه‌ به‌رده‌ستی ئێوه‌ی به‌ڕێز، بۆ ئه‌وه‌ی سوودی لێ وه‌رگرن..وه‌ له‌م چه‌ند به‌شه‌ی خواره‌وه‌ پێك دێیت: به‌شی یه‌كه‌م : واجب بوونی بانگه‌واز بۆلای خوای گه‌وره‌ وڕوونكرنه‌وه‌ی فه‌زڵه‌كه‌ی . به‌شی دووه‌م : هۆكاره‌كانی بانگه‌واز بۆلای خوای گه‌وره‌ وچۆنیه‌ی جێ به‌جێكردنی . به‌شی سێهه‌م : زه‌مینه‌كانی بانگه‌وازكردن بۆلای خوای گه‌وره‌ . به‌شی چواره‌م : ئه‌و ڕه‌وشت وصیفاتانه‌ی كه‌ پێویسته‌ له‌بانگخوازدا هه‌بن . به‌شی پێنجه‌م : هۆكاره‌كانی سه‌ركه‌وتنی بانگه‌واز .

له‌ بنه‌ماكانی بیروباوه‌ڕی ئیسلامی، ئه‌وه‌یه‌ هه‌موو موسڵمانێك واجبه‌ له‌سه‌ری كه ئه‌و باوه‌وڕه‌ له‌ هزریدا بچه‌سپێت كه‌ خۆشه‌ویست وپشتیوانی ئیمانداران بێت ونه‌یاری ئه‌هلی شرك وبێباوه‌ڕان بێت، ئه‌مه‌ش مرۆڤی باوه‌ڕدار ده‌خاته‌ چوار چێوه‌ی ئاینه‌كه‌ی ئیراهیمی باوكی پێغه‌مبه‌رانه‌وه‌ علیه الصلاة والسلام...

بابه‌تێكی پوخته‌ ده‌باره‌ی مانای خۆیه‌كلاكردنه‌وه‌ و گرنگی وپله‌ی نییه‌ت پاكی، هه‌روه‌ها روونكردنه‌وه‌یه‌ ده‌رباره‌ی مه‌ترسی ڕوپامایی وجۆره‌كانی وبه‌شه‌كانی...

گومان له‌وه‌دا نیه‌ خوای گه‌وره‌ چه‌ند هۆكارێكی داناوه‌ بۆ سه‌ركه‌وتنی ئیمانداران ، له‌هه‌مان كاتیشدا چه‌ند هۆكارێكیش هه‌ن كه‌ ده‌بنه‌ هۆی سه‌ر شۆڕی وزه‌لیل بوونی ئیمانداران . له‌به‌ر ئه‌وه‌ پێویسته‌ له‌سه‌ر گرۆهی باوه‌ڕداران له‌ هه‌وڵ وكۆشش وسه‌رجه‌م كاره‌كانیاندا ده‌ست بگرن به‌و هۆكارانه‌ی كه‌ ده‌بنه‌ هۆی سه‌ركه‌وتنیان له‌گشت كات و شوێنێكدا، له‌ مزگه‌وت وله‌ناو ماڵ وله‌سه‌ر ڕێگا وله‌كاتی ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی دوژمن وله‌هه‌موو حاڵێكدا...

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێڕانی به‌رگی بیست و هه‌شته‌م ( كتێبی جیهاد و سیاسه‌ی شه‌رعی ) له‌ ( مجموع الفتاوى ) ی زانای پایه‌ به‌رز، شێخ ئه‌لئیسلام ابن ته‌یمیه‌ ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ .

خوێنه‌ری به‌ڕێز: ئه‌مه‌ چه‌ند دوعاێیكی هه‌ڵبێژراوه‌ له‌ قورئانی پیرۆز و فه‌رموده‌ی صه‌حیحدا، پێویسته‌ مرۆڤی موسڵمان دوعای پێ بكات له‌و كاتانه‌ی كه‌ جێگای وه‌ڵام دانه‌وه‌ی دوعایه‌...

ئه‌گه‌ر موسڵمان بیه‌وێت حه‌جێكی پوخت ئه‌نجام بدات و خوای گه‌وره‌ لێی خۆش بێت، ئه‌وه‌ با به‌و شێوه‌ حه‌ج بكات هه‌روه‌كو چۆن پێغه‌مبه‌ری خوا -صلى الله عليه وسلم- حه‌جی كردوه.‌