نىزامىددىن تەمكىنى - ماقالىلار

«نېمە ئۈچۈن پەيغەمبىرىمىزىڭ ھاياتىنى ئۇگۇنىشىمىز كېرەك؟» ناملىق بۇ ماقالىدا، پەيغەمبىرىمىز ھەزرىتى رەسۇل ئەكرەم سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ ھاياتى پۈتۈن ئىنسانىيەت ھاياتىنىڭ ئۈلگىلىك ئوبرازى، ئىسلام دىنى ۋە قۇرئان كەرىمنىڭ جانلىق تەرجىمىسى، كىشىلەرگە ئىسلامنىڭ داغدام يولىنى كۆرىسىتىپ بېرىدىغان نۇرلۇق چىراق ئىكەنلىكى ۋە ئۇ زاتنى تونۇشنى پەرز قىلىدىغا بىر نەچچە مەسىلە ئۇستىدە ئەتراپلىق چۇشەنچە بىرىدۇ.

شەيخ مۇھەممەد ئىبنى ئابدۇلۋاھھابنىڭ سەلەپىييە دەۋىتى ئىسلام دۇنياسىدىكى پىكىر جەھەتتىكى قاتماللىق ۋە قالاقلىق نەتىجىسىدە مەيدانغا كەلگەن ئىسلاھات ھەرىكەتلىرىنىڭ باشلامچىسى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. ئىسلام ئەقىدىسىنىڭ ساغلام ئاساسىغا قايتىشقا چاقىرىدۇ، تەۋھىد ئوقۇمىنى ئۇنىڭغا ئارىلىشىۋالغان تۈرلۈك شېرىكلەردىن تازىلاشتا چىڭ تۇرىدۇ. ئۇنى، بەزىلەر شەيخ مۇھەممەد ئىبنى ئابدۇلۋاھھابنىڭ ئىسمىغا ئاساسەن خاتا ھالدا «ۋەھھابىيلار» دەپ ئاتايدۇ. ئۇ يېڭى بىر مەزھەپ ياكى ئىجاد قىلىنغان بىر تەرىقەمۇ ئەمەس، ئۇ سەلەپىييە دەۋىتىنىڭ داۋامى ۋە يېڭىلىنىشى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ نىجاتلىققا ئېرىشىدىغان پىرقە ھەققىدە توختۇلۇپ،«ئۇلار مەن ۋە ئەسھابىلىرىم تۇرىۋاتقان بۈگۈنكى ئۇسۇل بويىچە ماڭغانلار» دېگەن ھەدىسىگە ئەمەل قىلغان ھالدا، سەلەپ - سالىھلارنىڭ سىزىقى ۋە ئۇلارنىڭ ئۇسۇلى بويىچە مېڭىشقا چاقىرىدىغان مېتود ۋە چاقىرىقتىن ئىبارەت.

سوپىزىم ھەققىددىكى بۇ ماقالە كەڭ ئۆقۇرمەنلىرىمىزنىڭ ئۇزاقتىن بىرى زېھنىدە يىشىلمەي كىلىۋاتقان، تەسەۋۋۇپ ئەھلى قانداق كىشىلەر؟ ئۇلارنىڭ تەرىقىتى ئىسلام پائالىيەتلىرىدىنمۇ، ئەمەس؟ ئەھلى سۈننە ۋەلجەمائە ئۇلارغا قانداق قارايدۇ؟ دېگەنگە ئوخشاش سوئاللار بولۇپ، بۇ ئىلمى ماقالىنى ئۆقۇپ چىققاندىن كېيىن سوپىزىم يولىنىڭ قانداق پرىنسىپ ئىكەنلىكىگە ئۆزىڭىز باھا بىرىڭ!.

ئەھلى سۈننەت ۋەلجامائەنىڭ ئەقىدىسى ۋە پىرىنسىپلىرى ناملىق بۇ ماقالە دۇنيا ئىسلام ياشلىرى بىرلىگى تەرىپىدىن ھازىرلىنىپ نەشىرگە سۇنۇلغان «دىن، مەزھەب ۋە پىكىر ئېقىملىرى قىسقىچە ئېنسىكلوپېدىيىسى» ناملىق كىتابتىن ئەينەن تەرجىمە قىلىنغان بولۇپ، ماقالىدە ئەھلى سۈننەت ۋەلجامائە ئەقىدىسى نېمىلەرنى ئاساس قىلىدىغانلىقى، نېمىلەرگە تايىنىدىغانلىقى قاتارلىقلارنى ئوقۇرمەنلەرگە ئەتراپلىق يورىتىپ بىرىدۇ... قېنى مەرھەمەت!

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 12/2/1433ھـ 2012-يىلى01-ئاينىڭ06-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، پەزىلەتلىك شەيخ سەلاھ ئىبنى مۇھەممەد ئەلبۇدەير سۆزلىگەن. خۇتبىدا گۇناھ-مەسىيەتنى ئاشكارا ئىشلەش ۋە باشقىلارنىڭ ئەيىب-نۇقسانلىرىنى ئاشكارىلاشنىڭ شەخش ۋە جەمئىيەتكە كۆرسىتىدىغان تەسىرى، مۇسۇلمان گۈزەل ئەخلاق بىلەن ئەخلاقلىنىش ھارپىسىدا ئۆزى ۋە مىللىتى، ئىتىقادىغا ۋەكىللىك قىلىدىغانلىقى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلدى.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ14/8/1432ھـ 2011-يىلى07-ئاينىڭ15-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، پەزىلەتلىك شەيخ ئابدۇلمۇھسىن ئىبنى مۇھەممەد قاسىم سۆزلىگەن. خۇتبىدا رەسۇلۇللاھ ئەلەيھىسسالامنىڭ ئاللاھ تەرىپىدىن ئەڭ گۈزەل ئەخلاقلار بىلەن ئەخلاقلاندۇرۇلغانلىقى، مۇسۇلماننىڭ كۈندىلىك تۇرمۇش ۋە ئىجتىمائىي ئالاقىلاردا رەسۇلۇللاھنىڭ گۈزەل ئەخلاقلىرىنى ئۆلچەم قىلىپ ياشىشى ئىمانى تەقەززا ئىكەنلىكى توغرىسىدا رەسۇلۇللاھ ھاياتىدىن بەزى ئەخلاقى ئۆرنەكلەر بىلەن چۈشەنچە بېرىدۇ.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 29/7/1432ھـ 2011-يىلى07-ئاينىڭ01-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ ئەلى ئىبنى ئابدۇرەھمان ئەلھۇزەيپى سۆزلىگەن، خۇتبىدا مۇسۇلمان كۈندىلىك تۇرمۇشىدىكى بارلىق ماددى -مەنىۋى ئىشلاردا رەسۇلۇللاھ ئەلەيھىسسالام ۋە ساھابە كىراملارنى ئۈلگە قىلىپ ياشاشنىڭ لازىملىقى، ئاتا-ئانىلارنىڭ قۇرئان ۋە سۈننەت روھىغا ئۇيغۇن ھايات كەچۈرۈشى، كېلىچەك ئەۋلادلارنىڭ پەزىلەت ۋە ئەخلاق ئىگىسى بولۇپ يېتىشىپ چىقىشىدىكى ئاساسلىق ئامىل ئىكەنلىكى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلدى.

ئاپتور ماقالىسىدا، بەندىنى ئاللاھقا يېقىنلاشتۇرىدىغان پەزىلەتلىك ئەمەللەرنى بايان قىلىش بىلەن بىرگە، جەننەتنى قانداق قازىنىش ۋە دوزاختىن قانداق يىراقلىشىش كېرەكلىكى، ئاللاھ ھەرۋاقىت بەندىلىرىنى جەننەتكە چاقىرىدىغانلىقىنى سەھىھ ھەدىسلەر بىلەن ئىسپاتلاپ بېرىدۇ.

«ئەڭ ئاخىرقى پەيغەمبەر كىم؟» ناملىق بالىلار ئۈچۈن تەييارلانغان بۇ ئەسەردە، پەيغەمبىرىمىزنىڭ ھاياتى بىلەن تونۇشۇپ چىقىشنىڭ مۇھىملىقى كۆزدە تۇتۇلۇپ، ئۇيغۇر ئۆسمۈرلىرىنىڭ بىلىۋېلىشى مۇھىم دەپ قارالغان، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ قاچان، نەدە دۇنياغا كەلگەنلىكى، قاچان، نەدە ۋاپات بولغانلىقى، رەسۇلۇللاھ دىنى مەسئۇلىيەتنى ئادا قىلىش جەريانىدا تارتقان ئەزىيەتلەرگە ئوخشىغان بەزى مۇھىم تارىخى مەلۇماتلارغا ئورۇن بېرىلدى.

ئاپتور ماقالىسىدا ئىنتېرنېتنىڭ مەيدانغا كېلىشى، ئۇنىڭ تەرەققىيات ۋە قوللىنىش جەريانى، ئىنتېرنېت ئارقىلىق ئاقارتىش خىزمىتىگە توھپە قوشۇش ۋە تەشۋىقاتچىلارنىڭ دىنى دەۋەتنى مىللەتكە يەتكۈزۇش ئۈچۈن تىخىمۇ چوڭقۇر ئىزدىنىپ تەشۋىقات ئىلىپ بېرىشىنىڭ مۇھىملىقى توغرىسىدا توختىلىدۇ.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 15/10/1431ھـ 2010-يىلى09-ئاينىڭ24-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ ئەلى ئىبنى ئابدۇرەھمان ئەلھۇزەيپى سۆزلىگەن، خۇتبىدا ئاللاھتىن قورقۇش ۋە تەقۋادارلىق قىلىش دۇنيا-ئاخىرەت سائادىتىنىڭ ئاچقۇچى، بارلىق پەيغەمبەرلەر تەۋھىد كەلىمىسىنىڭ ماھىيىتىنى زېمىندا يېيىش ۋە ئۇنىڭ تەقەززاسى بىلەن ئىنسانىيەتنى ھەقىقەتكە يېتەكلەش ئۈچۈن ئەۋەتىلگەنلىكى توغرىسىدا توختالدى.

بۇ مەككە مۇكەررەمە ھەرەم مەسچىتىنىڭ 0/9/1431ھـ 2010-يىلى08-ئاينىڭ13-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسىنىڭ ئومۇمى مەزمۇنى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ سالىھ ئىبنى ئابدۇللاھ ئىبنى ھۇمەيد سۆزلىگەن. خۇتبىدا مۇبارەك رامىزان ئېيى كېلىش مۇناسىۋىتى بىلەن ھەرقانداق مۇسۇلمان ئۆزىنى تەكشۈرۈپ چىقىشىنىڭ مۇھىملىقى، ئاللاھتىن قورقۇشنىڭ پەزىلىتى ۋە ئۇنىڭ ئىنسان ھاياتىدىكى رولى، قەلب پاكلىقى ئاللاھقا تەقۋادارلىق قىلىش ۋە قورقۇش ئارقىلىق بارلىققا كېلىدىغانلىقى، ھەقىقى ئەھلى-ئىلىملارنىڭ ئاللاھتىن ئەڭ قورقىدىغانلىقى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلدى.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 7/6/1431ھـ 2010-يىلى05-ئاينىڭ21-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ ئەلى ئىبنى ئابدۇرەھمان ئەلھۇزەيپى سۆزلىگەن، خۇتبىدا نىپاقلىقتىن ئىبارەت بۇ ناچار قىلمىشنىڭ شەخس ۋە جەمئىيەتكە كەلتۈرىدىغان زېيىنى ۋە خەتىرى، نىپاقلىقنىڭ تۈرلىرى ۋە ئۇنىڭغا دائىر بىلىۋېلىشقا تىگىشلىك بەزى مۇھىم مەسىلىلەرنى قۇرئان ۋە سۈننەت بىلەن دەلىللەپ چۈشەنچە بېرىدۇ.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 16/5/1431 ھـ 2010-يىلى04-ئاينىڭ30-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، پەزىلەتلىك شەيخ سەلاھ ئىبنى مۇھەممەد ئەلبۇدەير سۆزلىگەن. خۇتبىدا، بىلمەي تۇرۇپ پەتىۋا بېرىشنىڭ شەخس ۋە جەمئىيەتكە بولىدىغان خەتىرى، شەرىئەت ئەھكاملىرىنى خالىغانچە ئاياغ ئاستى قىلىشقا بولمايدىغانلىقى، بەزى مەسىلىلەرگە يۈزەكى قاراپ بىنورمال پەتىۋالارنى بېرىش دىنى ئەھكاملارغا ئېتىبارسىز قارىغانلىق بولىدىغانلىقى، بىلمەي تۇرۇپ دىن توغرىسىدا سۆزلەش ياكى پەتىۋا بېرىش ئاللاھقا بوھتان ۋە ئۇنىڭ شەرىئىتىگە يالغاننى چاپلىغانلىق بولىدىغانلىقى توغرىسىدا بىلىۋېلىشقا تىگىشلىك مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلدى.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 23/5/1431ھـ 2010-يىلى05-ئاينىڭ07-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ ئەلى ئىبنى ئابدۇرەھمان ئەلھۇزەيپى سۆزلىگەن، خۇتبىدا گۈزەل ئەخلاق ۋە ئۇنىڭ پەزىلىتى، ئەخلاقلىنىشتا رەسۇلۇللاھنى ئۆلگە قىلىش كېرەكلىكى، مۇسۇلماننىڭ گۈزەل ئەخلاقنى ھاياتىدا ئۆزلەشتۈرۈشى دۇنيا-ئاخىرەتتە سائادەتمەن بولىشىنىڭ كاپالىتى ئىكەنلىكى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلدى.

بۇ مەككە مۇكەررەمە ھەرەم مەسچىتىنىڭ 19/3/1431ھـ2010-يىلى03-ئاينىڭ05-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسىنىڭ ئومۇمى مەزمۇنى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ سالىھ ئىبنى ئابدۇللاھ ئىبنى ھۇمەيد سۆزلىگەن. خۇتبىدا گۈزەل ئەخلاقنىڭ ماھىيىتى ۋە ئۇنىڭ ئىنسان ھاياتىدىكى رولى، ئەخلاقنىڭ دىن ۋە كىشىلىك تۇرمۇش، ئىجتىمائىي مۇناسىۋەتتىكى جىددى ئالاقىسى قاتارلىق مۇھىم مەسىلىلەر ئۇستىدە توختالدى.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 28/2/1431ھـ 2010-يىلى02-ئاينىڭ12-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ ئەلى ئىبنى ئابدۇرەھمان ئەلھۇزەيپى سۆزلىگەن، خۇتبىدا ياخشىلىققا بۇيرۇپ يامانلىقتىن چەكلەشنىڭ پەزىلىتى، ياخشىلىققا بۇيرۇپ يامانلىقتىن چەكلەشنىڭ دەرىجە ۋە ئۆلچەملىرى، ياخشىلىققا بۇيرۇپ يامانلىقتىن چەكلەشنىڭ جەمئىيەت ئىسلاھاتىدىكى رولى، دەۋەتچىنىڭ بۇ ئۇلۇغ خىزمەت جەريانىدا دۈچ كىلىدىغان ئەزىيەتلەرگە سەبرى قىلىشىنىڭ ۋاجىبلىقى قاتارلىق مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلدى.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ14/2/1431-ھىجرىيە 2010-يىلى01-ئاينىڭ29-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبىنى پەزىلەتلىك شەيخ سەلاھ ئىبنى مۇھەممەد ئەلبۇدەير سۆزلىگەن. خۇتبىدا ۋەتەننىڭ ئامانلىقى ۋە ئەھمىيىتى، ۋەتەن ئامانلىقى ۋە جەمئىيەت مۇقىملىقىنى قوغداش ئومۇمنىڭ بىردەك كۈچ چىقىرىشى كېرەك بولغان مەسئۇلىيەت ئىكەنلىكى، مۇسۇلمان ئانا ۋەتىنىگە تاشقى كۈچلارنىڭ نىجىس قوللىرىنىڭ تىگىپ قىلىشىنىڭ ئالدىنى ئىلىشىنىڭ كېرەكلىكى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلدى.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 7/2/1431ھـ/2009-يىلى01-ئاينىڭ 22-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسى بولۇپ، خۇتبىنى پەزىلەتلىك شەيخ ھۈسەيىن ئىبنى ئابدۇلئەزىز ئال شەيخ سۆزلىگەن.خۇتبىدا ھاۋايى-ھەۋەسكە ئەگىشىشنىڭ دۇنيا ۋە ئاخىرەتتە ياخشىلىق ئىلىپ كەلمەيدىغانلىقى، مۇسۇلمان كىشىلىك تۇرمۇش، ئىجتىمائىي ئالاقە قاتارلىق ئىنسان ھاياتىغا زۆرۈر بولغان بارلىق ئامىللاردا شەرىئەت پرىنسىپلىرىنى لازىم تۇتۇش كېرەكلىكى توغرىسىدا مۇھىم تەۋسىيەلەرنى قىلدى.